De geschiedenis en het verhaal van VU Westland

In navolging van professor Steinmetz die in 1913 de eerste volksuniversiteit in Amsterdam oprichtte, nam een aantal inwoners van ‘s-Gravenzande in 1974 het initiatief om dat plaatselijk ook te doen. Een werkgroep voerde oriënterende gesprekken met tal van organisaties zoals de Vereniging Voor Huisvrouwen, de plaatselijke bibliotheek en de bejaardenafdeling ‘s-Gravenzande. Op 23 januari 1975 vond de oprichtingsvergadering plaats. De lessen gingen in september van dat jaar van start. Het doel van de vereniging stond als volgt omschreven: “in dienst te staan, dat zij allen die daaraan behoefte gevoelen de gelegenheid biedt tot het verdiepen en uitbreiden van de algemene ontwikkeling en deelnemen aan de cultuur, alles in de ruimste zin des woords”. Een jaar later kreeg de vereniging koninklijke goedkeuring.

Start

In het eerste jaar waren er twee cursusavonden per week en bedroeg het aantal cursisten 136. Vooral de cursussen macramé, wandkleden maken en yoga trokken veel belangstelling.  De kosten voor deelname bedroeg in die tijd zo’n vijf gulden per uur. Later werd het cursusaanbod uitgebreid met o.a. Frans en Engels voor beginners. De kracht van de cursussen lag en ligt nog steeds, in het ongedwongen karakter van de lessen waarbij de cursist een grote mate van eigen inbreng heeft. Een toneelgroep (het huidige Gravenspel) vormde in die tijd een onderdeel van de activiteiten van de volksuniversiteit.

De eerste voorzitter was  Ad van Sprang. Natuurlijk hebben in de loop der jaren meerdere voorzitters en vele bestuursleden een bijdrage geleverd. Opmerkelijk is dat met de groei en verdere professionalisering, van zowel het aanbod als de administratie, het hele reilen en zeilen van de organisatie in handen is gebleven van enthousiaste vrijwilligers.

Ontwikkeling

Het cursusaanbod werd steeds uitgebreider en gevarieerder. Het was de tijd van de succesvolle  ‘moeder Mavo’. Meer en meer cursisten wilden kennis opdoen en zichzelf ontwikkelen. Een greep uit de vroege jaren: stoelenmatten, boekbinden, filosofie, Islam, kalligraferen, bloemschikken, wijn en kaas, binnenhuisarchitectuur, de fijne keuken,  foto en film, pech onder weg, weven,  handig in huis, bridge, EHBO bij dieren. Maar het accent kwam steeds meer te liggen op de taalcursussen. In 1995 werden voor het eerst computerlessen in het aanbod opgenomen. De cursussen zijn niet gericht op het behalen van een diploma. Het uitgangspunt is om op een ongedwongen manier, maar wel onder leiding van gediplomeerde docenten, samen met anderen iets te leren en ontspannen bezig te zijn.

Een aantal jaren later, in 2018, maakte VU Westland de meest recente stap in haar ontwikkeling. In dit jaar werd VU Westland onderdeel van Bibliotheek Westland. Door de krachten te bundelen en elkaar te versterken, groeide VU Westland verder door. Met de bekendheid en zichtbaarheid van Bibliotheek Westland, bereikte VU Westland nieuwe mensen en potentiële cursisten. Bovendien kon door deze stap VU Westland gebruikmaken van de faciliteiten die Bibliotheek Westland tot zijn beschikking had. Extra ruimtes, de relatie tot ontwikkeling en leren die een bibliotheek van nature heeft en ondersteuning in de organisatie waren belangrijke motivaties voor deze samengang.

Locatie

Het was in het begin lastig om voor de activiteiten een geschikte ruimte te vinden. De eerste cursussen vonden plaats in de Westlandhal. Andere leslocaties waren in de Godfried Bomansschool, De Pomp, Mavo Kreeklaan, de bibliotheek en de Uniekerk.  De wens om een  eigen onderkomen te hebben was er vanaf het begin. Door het samengaan van het kleuter- en lager onderwijs in 1985, kwam kleuterschool De Wildzang aan de Pompe van Meerdervoortstraat leeg en kon deze ruimte van de gemeente ’s-Gravenzande worden gehuurd. Dat had wel behoorlijk wat financiële en organisatorische gevolgen. De exploitatiekosten werden verdubbeld en ook moest er een volledige inventaris worden aangeschaft.  In 1988 verhuisde de volksuniversiteit naar gebouw Creatum, waar nu de WOS gevestigd is. Sinds 1998 is de VU gevestigd in het toen nieuw gebouwde Multifunctioneel Centrum Maesemunde. Op de eerste verdieping zijn zes lokalen geheel op maat ingericht, waaronder een up-to-date computerlokaal.

Toen in 2020 de coronapandemie ervoor zorgde dat cursussen en workshops niet konden doorgaan, brak voor VU Westland een moeilijke tijd aan. Nauwelijks inkomsten, maar de huur van de locatie liep gewoon door. Uiteindelijk werd besloten dat het tijd werd om in te trekken bij Bibliotheek ‘s-Gravenzande, de locatie waar al veel VU cursussen plaatsvonden. Inmiddels zijn hier 4 prachtige nieuwe leslokalen gerealiseerd die van januari 2025 in gebruik worden/zijn genomen.

50 jaar leren en ontwikkelen

Inmiddels heeft VU Westland zichzelf bewezen door de vele cursisten die wekelijks worden ontvangen en het continu uitbreiden van het brede aanbod cursussen. Talentontwikkeling en educatie vormen de basis en het creëren van een ontmoetingsplek voor cursisten is de drijfkracht. Door het brede aanbod trekt VU Westland zowel jong als oud aan als cursist en brengt het mensen samen.

Het 50-jarig jubileum is een mijlpaal voor VU Westland, maar óók voor de regio. Een halve eeuw waarin iedere inwoner van Westland de mogelijkheid kreeg om te blijven ontwikkelen. Dat vraagt om een speciale aanpak en veel aandacht voor de bijzondere rol die VU Westland vervult. Organisatorische ondersteuning, communicatie rondom het jubileum en het aantrekken en behouden van (nieuwe) cursisten zijn de uitdagingen die VU Westland te wachten staan.

Daarbij komt dat VU Westland zichzelf ook continu moet ontwikkelen om relevant te blijven voor de inwoners van Westland. De hedendaagse ontwikkelingen in de maatschappij vragen om vernieuwingen en uitbreidingen van het cursusaanbod om (nieuwe) cursisten aan te trekken, faciliteiten uit te breiden en aandacht voor de mogelijkheden van VU Westland in de breedste zin van het woord in de schijnwerper te zetten.

Het 50-jarig jubileum is daarom een schitterend moment om wederom de kracht van VU Westland te laten zien, als ontmoetingsplek voor talentontwikkeling en educatie, de zakelijke markt te bereiken en bij iedereen bewustwording te creëren van ‘een leven lang ontwikkelen met plezier’ en het ontsluiten daarvan via VU Westland.